مصرف کننده ای در بازار خودرو نیست/ نمایشگاه داران لنگ کرایه مغازه هستند

گرانی در بازار خودروی ایران ناشی از تلاقی ساختار انحصاری تولید توسط دو خودروساز بزرگ است که منجر به کیفیت پایین و قیمت‌گذاری غیررقابتی شده است، این موضوع در کنار وابستگی شدید قیمت‌ها به نرخ ارز آزاد به عنوان یک سپر تورمی عمل می‌کند و با ممنوعیت واردات، کاهش عرضه و افزایش تقاضای سرمایه‌ای، بازار دچار عدم توازن مزمن شده است، به طوری که خودرو تبدیل به یک دارایی ذخیره ارزش شده و سفته‌بازی حباب‌های قیمتی را تشدید می‌کند.

همچنین مکانیزم‌های نادرست تخصیص مانند قرعه‌کشی‌ها به کانال توزیع رانت تبدیل شده‌اند که قیمت بازار آزاد را توجیه می‌کند و خروج از این بحران نیازمند اصلاحات اساسی شامل ایجاد رقابت از طریق واردات واقعی، شکستن انحصار تولید و کنترل تورم عمومی است تا قیمت‌ها واقعی و مبتنی بر عرضه و تقاضای سالم شوند.

نقدینگی های سرگردان در بازار خودرو 

به این عوامل باید اشاره کرد که نقدینگی سرگردان در جامعه ایران به دلیل نبود بازار‌های جذاب و امن برای سرمایه‌گذاری، اغلب به سمت دارایی‌های فیزیکی مانند مسکن و خودرو سرازیر می‌شود که این تزریق مداوم نقدینگی، حتی در شرایط رکود تولید، قیمت‌ها را به سمت بالا هل می‌دهد و مشکل نقدینگی را به یک عامل تورم‌زای ساختاری در این بازار تبدیل می‌کند.

درهمین رابطه اسد کرمی، رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو تهران در تشریح وضعیت بازار به خبرنگار آرانیوز گفت: قیمت‌ها یک نوسان افزایشی داشتند و باز هم به همین شکل باقی ماندند. تغییرات چندانی ایجاد نشد، چون یکی دو روز پیش که دوباره افزایش قیمت داشتیم، باز یک تکانی خورد. تقریباً وارداتی‌ها ۱۰ تا ۱۵ درصد و مونتاژی‌ها و داخلی‌ها هفت تا هشت درصد افزایش قیمت داشتند.

وی افزود: طی روز‌های اخیر، دلار در حال افزایش است. به عبارت دیگر، هر روز با مسائلی مواجهیم که این مشکلات مانع از انجام کار‌ها می‌شود. بازار همیشه در حال نوسان است؛ یا در حال افزایش است یا کاهش. در چنین شرایطی، معاملات به هم می‌خورد. وقتی قیمت بالا می‌رود، فروشنده تمایل پیدا می‌کند که با قیمت بالاتری کالا را عرضه کند و می‌گوید که به خاطر افزایش قیمت نمی‌دهد. اما زمانی که قیمت کمی کاهش می‌یابد، خریدار از خرید منصرف می‌شود. در نهایت، این بازار نه تنها یکپارچه نیست، بلکه بازار پایداری هم ندارد.

کرمی ادامه داد: این چند روزی هم که حالا نوسان داشت و قیمت بالا می‌رفت، به خاطر همین گرانی دلار بود. اخبار بین‌المللی تأثیری نداشت؛ همان افزایش دلار مقداری قیمت‌ها را بالا برد که ماشین خارجی شاید مثلاً بعضی‌ها تا ۲۰۰ یا ۲۵۰ میلیون تومان افزایش پیدا کرد. داخلی‌ها هم در حدود مثلاً ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان بیشتر بودند.

گرانی برخی محصولات در بازار

رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو تهران تصریح کرد: بیشترین افزایش قیمت روی ۲۰۷ و دنا پلاس بود که فکر کنم به یک میلیارد و ۴۰۰ رسید.  این دو سه مورد افزایش قیمتشان تندتر بود و بقیه هم نوساناتی که بود، حدود قیمت‌هایی که مثلاً مشخص شده بود، شاید مبلغ یک میلیارد مثلاً ۳۰ تومان افزایش پیدا کرده بود، ولی این دو سه مورد خیلی مورد توجه بازارند و اینها بیشتر افزایش قیمت داشتند.

وی گفت: سیاست‌های متناقض تنظیم بازار که گاهی قیمت کارخانه‌ای و گاهی قیمت بازار را مبنا قرار می‌دهند، عدم شفافیت و بی‌اعتمادی را در بین مصرف‌کننده واقعی افزایش داده و فرصت را برای واسطه‌ها فراهم می‌آورد تا با خرید و فروش‌های مکرر، فاصله بین قیمت دستوری و قیمت واقعی را افزایش دهند.

کرمی تاکید کرد: در نهایت، نبود یک سازوکار منطقی برای خروج خودرو‌های فرسوده و قدیمی از چرخه ترافیک نیز فشار تقاضا برای خرید خودرو‌های نو را تقویت می‌کند، زیرا مردم چاره‌ای جز جایگزینی دارایی‌های مستهلک‌شده خود با محصولات فعلی بازار ندارند که به دلیل محدودیت‌های فنی و استانداردی، گران‌تر از بازار‌های جهانی هستند.