زنگ خطر محدودیتهای ارزی صنعت فولاد
امیر توکلیرودی، نماینده خواف و رشتخوار و عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی، در دوازدهمین کنفرانس بینالمللی استیلپرایس در گفتوگو با خبرنگار آرانیوز با انتقاد از ضعف زیرساختهای پشتیبان زنجیره فولاد تأکید کرد: اگر سرمایهگذاریهای لازم در بخش حملونقل و تکمیل زنجیره انجام نشود، حمل محصولات دیگر توجیه اقتصادی نخواهد داشت و صنعت فولاد در فضای رقابتی جهانی دچار عقبماندگی میشود.
توکلیرودی با بیان اینکه امروز بخش مهمی از هزینههای صنعت فولاد ناشی از حملونقل اضافی است، گفت: «ما در پهنه صنعتی_معدنی سنگان، زنجیره را از سنگ تا مرحله گلوله تعریف کردهایم؛ اما محصول را با کشندهها به اصفهان، فولاد مبارکه، ذوبآهن، سفیددشت و شادگان میفرستیم، دوباره در قالب محصول نهایی به شرق کشور برمیگردد که این رفتوبرگشتها خلاف منطق اقتصادی است.»
وی تأکید کرد: یکی از رسالتهای اصلی سیاستگذاری در زنجیره فولاد آن است که هر جا امکان تکمیل زنجیره وجود دارد، مزیت فولادهای آلیاژی و ارزشافزوده بالا در همان منطقه ایجاد شود.
برنامهریزی دهه ۵۰ برای توسعه فولاد بر پایه اقتصاد دریا محور
این عضو کمیسیون صنایع مجلس یادآور شد: مطالعات توسعه فولاد در سال ۱۳۵۱ نشان میدهد که شکلگیری فولاد مبارکه و فولاد هرمزگان بر مبنای اقتصاد دریامحور طراحی شد؛ یعنی تولید باید در کنار سواحل و نزدیک بازارهای جهانی باشد. اما در این میان شرایط مسیر توسعه را تغییر داد و نتایج تلخی برای صنعت فولاد رقم خورد.
توکلیرودی با هشدار نسبت به ناترازی انرژی ادامه داد: اگر چشم امید بخش خصوصی به دولت باشد، سخت در اشتباه است. اگر قرار بود دولت مشکلات را حل کند، امروز با ناترازی برق در این حد مواجه نبودیم. از سال ۱۳۹۹ همه دولتها هشدار دادند که رشد مصرف برق بالاتر از ظرفیت تولید است؛ اما اقدام مؤثری انجام نشد.
وی افزود: امروز نتیجه این ناترازی بر دوش تولید افتاده است. متأسفانه ظرفیت فولاد خوزستان ۵ تا ۶ ماه در سال عملاً در خواب است؛ چون ناترازی بهدرستی مدیریت نشده است. اگر زنجیره دچار اختلال شود، خسارت آن جبرانناپذیر است.
پیش بینی مجلس برای تقویت حملونقل ریلی در بودجه ۱۴۰۵
توکلیرودی در بخش دیگری از سخنان خود به تلاشهای مجلس برای بهبود زیرساختها اشاره کرد و گفت: همه تلاش کردیم که ظرفیت ریلی در بودجه ۱۴۰۵ تقویت شود. در بخش ترانزیت ریلی، اقدامات مهمی آغاز شده، مانند مسیر خرمآباد، در بودجه ۱۴۰۵ تعریف و تأمین مالی شده است. امیدواریم بتوانیم کاستیهای زیرساختی را از این محل جبران کنیم.
نماینده خواف و رشتخوار در پایان سخنان خود با اشاره به چالشهای موجود در حوزه سیاستگذاری اقتصادی اظهار کرد: همه ما خود را ملزم به اجرای سیاستهای بانک مرکزی میدانیم، اما بررسی اهداف دولت، برنامههای کلان و اسناد بالادستی نشان میدهد هیچیک از شاخصهای اعلامشده در گزارشهای بانک مرکزی اثر مثبت نگرفته است. این وضعیت نشان میدهد که بخشی از روند سیاستگذاری اقتصادی کشور در مسیر نادرست حرکت میکند.
وی بیان کرد: با این حال، اقداماتی که باید توسط مجلس و دولت انجام میشد، امروز در حال شکلگیری است و مسیر اصلاحات ساختاری آغاز شده است.
سیاستهای ارزی جدید بازارهای صادراتی فولاد را تهدید میکند
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با انتقاد از محدودیتهای جدید در استفاده از ارز حاصل از صادرات فولاد، تأکید کرد: این سیاستها بهطور مستقیم به صادرات، نقدینگی و رقابتپذیری بخش خصوصی آسیب میزند و موجب از دست رفتن بازارهای منطقهای مانند افغانستان خواهد شد.
توکلیرودی با اشاره به تشکیل «تالار دوم» برای معاملات زنجیره فولاد گفت: بازاریابی یکی از مهمترین دغدغههای فعالان این حوزه است. بخش خصوصی بازار افغانستان را تعریف کرده، اما سیاستگذاری ارزی ما باعث میشود این بازارها را از دست بدهیم. امید داریم مجلس در رسالت قانونگذاری و نظارت بر عملکرد دولت، در کنار بخش خصوصی بهویژه تولیدکنندگان که امروز تابآوری بالایی دارند، کمک کند.
وی با اشاره به اجرایی شدن محدودیتهای تازه در استفاده شرکتهای زنجیره فولاد از ارز صادراتی توضیح داد: یک اتفاق نگرانکننده رخ داده است. محل استفاده ارز شرکتهای زنجیره بسته شده و عملاً دیگر امکان استفاده صددرصدی از ارز حاصل از صادرات وجود ندارد. در حالی که قرار بود بر اساس فرمول ۶۰ به ۴۰، شرکتها بتوانند ۶۰ درصد ارز حاصل از صادرات خود را مورد استفاده قرار دهند.
توکلیرودی افزود: اکنون اخطاری که به فعالان زنجیره میرسد این است که ابتدا باید تکلیف ۴۰ درصد عرضه تابلوی اول مشخص شود و سپس اجازه استفاده از ۶۰ درصد داده میشود. این روند عملاً یعنی شرکتها امکان استفاده از ارز صادراتی خود را از دست میدهند.
هشدار نسبت به آسیب جدی به کل زنجیره فولاد
عضو کمیسیون صنایع تأکید کرد: تعداد شرکتهای فعال در کل زنجیره فولاد محدود است و کدهای عمده مصرفکننده نیز در تابلوی دوم قرار دارند. بنابراین این سازوکار جدید آسیب مستقیم به توان تولیدی زنجیره وارد میکند. ادامه این فرآیند ضربهزننده خواهد بود.»
وی خطاب به مسئولان اقتصادی گفت: از شما میخواهم این موضوع را پیگیری کنید. این مسئله حیاتی است و باید اصلاح شود.
توکلیرودی با بیان اینکه هم سابقه سیاستگذاری معدنی و هم فعالیت مستقیم در زنجیره فولاد دارد، پیشنهاد خود را چنین بیان کرد: خواهش من این است که محل استفاده ۱۰۰ درصد ارز شرکتها باز بماند و بسته نشود. نسبتهای ۶۰ به ۴۰ یا ۲۰ به ۸۰ یا ۵۰ به ۵۰ میتواند در کمیته ارزی بانک تعیین شود. این کار هم موجب کاهش تقاضای ارز میشود، هم تعادل بازار را کمک میکند و هم نقدینگی شرکتها را بهبود میبخشد.
نماینده خواف و رشتخوار در ادامه خطاب به نمایندگان و مسئولان گفت: میدانیم که آسیبشناسیها انجام شده و رویکرد مجلس نسبت به صنعت معدنی مثبت است؛ چون این صنعت برآمده از دل مردم است. پیشنهاد میکنم جلسهای در کمیسیون صنایع و معادن با حضور متولیان، ذینفعان و تصمیمسازان برای بررسی دقیق سیاستهای ارزی و مشکلات زنجیره برگزار شود.
