
به گزارش آرانیوز، نشریه اتلانتیک با انتشار یادداشتی مدعی شد، در اوایل دهه ۱۹۷۰، ریچارد نیکسون، رئیسجمهور وقت آمریکا، با نزدیک کردن چین کمونیست به ایالات متحده، نقطه عطفی تاریخی رقم زد و برای واشنگتن در رقابت جنگ سرد با اتحاد جماهیر شوروی برتری راهبردی رقم زد. نیم قرن بعد، دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق آمریکا، به نظر میرسد بهدنبال مانوری دیپلماتیک مشابه باشد—اما در جهت معکوس: نزدیک کردن روسیه به ایالات متحده برای کسب برتری در رقابت ژئوپلیتیکی با چین کمونیست.اگر ترامپ موفق به اجرای این طرح شود، او نیز مسیر تاریخ را تغییر خواهد داد—با منزوی کردن چین، تضمین امنیت اروپا، و تثبیت برتری جهانی آمریکا. اما این طرح—که در محافل سیاست خارجی با عنوان «نیکسون معکوس» شناخته میشود—بهراحتی ممکن است نتیجهای معکوس بدهد.
چین و پیامدهای «نیکسون معکوس»
این نشریه در ادامه ادعا کرد، در ظاهر، تلاش برای جدا کردن روسیه از چین، منطقی بهنظر میرسد. این دو کشور در سالهای اخیر شراکتی شکل دادهاند که میتواند تهدیدی جدی برای منافع ایالات متحده باشد—حمایت پکن از حمله مسکو به اوکراین نمونهای از این همکاری است. ترامپ در مصاحبهای در ماه اکتبر، با اشاره به یکی از استادان دانشگاهیاش، گفت: «تنها چیزی که هرگز نباید رخ دهد، اتحاد روسیه و چین است. من باید این اتحاد را از هم بپاشم، و فکر میکنم توان انجامش را دارم».این ضرورت شاید دلیل تلاش دولت ترامپ برای تنشزدایی با روسیه را روشن کند. مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، هشدار داده که در غیر این صورت، ممکن است روسیه بهطور دائمی به شریکی فرودست برای چین بدل شود. او در مصاحبهای در فوریه خاطر نشان کرد: «اگر روسیه در بلندمدت به شریک کوچک و تابع چین تبدیل شود، آن وقت با دو قدرت هستهای مواجهیم که در برابر ایالات متحده همپیمان شدهاند.» او ادامه داد که در این شرایط، رهبران روسیه ممکن است «به دلیل وابستگیشان به چین مجبور شوند هرچه پکن بگوید اجرا کنند.» او نتیجهگیری کرد: «این نه برای روسیه خوب است، نه برای آمریکا، نه برای اروپا، و نه برای جهان».
مقامهای چینی بهطور علنی احتمال از دست دادن روسیه به سود ترامپ را رد کردهاند. وانگ یی، وزیر خارجه چین، ایده نیکسون معکوس را «ذهنیت منسوخ جنگ سرد» خواند و تأکید کرد که روابط پکن و مسکو «به استواری و استحکام کوههاست.» اما همین که او احساس کرده باید به این احتمال واکنش نشان دهد، شاید حاکی از نوعی احساس ناامنی باشد. کمتر از دو هفته پس از گفتوگوی تلفنی ترامپ و ولادیمیر پوتین در فوریه، شی جینپینگ، رئیسجمهور چین، با همتای روس خود تماس گرفت و در سخنانی که وزارت خارجه چین منتشر کرد، بر «ارزش راهبردی منحصربهفرد» مشارکت دو کشور و «دوستی واقعی» میانشان تأکید کرد.وظیفه نیکسون در دهه ۷۰ از برخی جنبهها آسانتر از آن چیزی بود که «نیکسون معکوس» امروزی در پی دارد. رهبران چینی که نیکسون بهدنبال جلب حمایتشان بود، پیشتر از اتحاد شوروی گسسته بودند و آن را تهدیدی میدانستند. اما امروز، چین و روسیه از هر زمان دیگری در دهههای اخیر به یکدیگر نزدیکتر شدهاند و پوتین علاقه چندانی برای تغییر این وضعیت از خود نشان نداده است. در اوایل ماه مه، پوتین در مراسم بزرگداشت پیروزی در جنگ جهانی دوم در مسکو، از شی جینپینگ بهعنوان «دوست عزیز» خود استقبال کرد. همچنین، پوتین تاکنون علاقه چندانی برای دستیابی به توافق با ترامپ جهت پایان دادن به جنگ اوکراین نیز نشان نداده است (جی. دی. ونس، معاون رئیسجمهور، اوایل همین ماه شکایت کرد که روسها «خواستار امتیازات بیش از حدی هستند»).