به گزارش آرانیوز در آستانه دور جدید رایزنیهای دیپلماتیک میان ایران و اروپا که قرار است بهزودی در استانبول بدون حضور عباس عراقچی و در سطح معاون وزیر برگزار شود، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در گفتوگویی صریح با شبکه فاکسنیوز، خطوط قرمز تهران را برای هرگونه مذاکره با غرب ترسیم کرد. او در شرایطی لب به سخن گشود که همزمان با تشدید فشارهای دیپلماتیک و تهدیدات نظامی، آینده توافق هستهای بار دیگر در کانون تحولات منطقهای و بینالمللی قرار گرفته است. گفتوگوی عراقچی با یکی از چهرههای سرشناس رسانهای محافظهکاران آمریکا، نهتنها حامل پیام مستقیم به واشنگتن بود، بلکه نشانهای از جدیت تهران برای ورود به مذاکراتی تازه با شروطی مشخص و تغییرناپذیر تلقی میشود.
وزیر امور خارجه ایران در گفتوگو با شبکه آمریکایی با تأکید بر اینکه «برنامه موشکی ایران ماهیت کاملا دفاعی و بازدارندگی دارد»، خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران هرگز از توان موشکی خود دست نخواهد کشید و خود را خلع سلاح نخواهد کرد.
عراقچی در پاسخ به این سؤال که «آیا ایران آماده مذاکره مستقیم با دولت آمریکاست تا بتوان به راهحلی برای کاهش تنشها دست یافت؟»، اظهار کرد: ما برای گفتوگو آماده هستیم اما در حال حاضر برای مذاکره مستقیم، خیر. اگر آنها برای دستیابی به یک راهحل برد-برد جلو بیایند، من آماده تعامل با آنها هستم، به این معنی که ما آمادهایم تا هر اقدامی برای اعتمادسازی به منظور اثبات ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای کشورمان و اینکه فعالیتهای هستهای ما صلحآمیز باقی خواهد ماند و ایران به دنبال سلاح هستهای نخواهد رفت، انجام دهیم.
عراقچی ادامه داد: در ازای آن، ما از آنها انتظار داریم که تحریمها را بردارند. این یک بازی برد-برد خواهد بود و ما آماده تعامل برای آن هستیم. اما ما نمیتوانیم چنین مذاکراتی را بهصورت مستقیم آغاز کنیم و همچنان ترجیح میدهیم که بهصورت غیرمستقیم مذاکره کنیم.
امکان حصول توافق میان ایران و آمریکا وجود داشت
او در پاسخ به این سؤال که «اگر چنین توافقی در دسترس باشد، آیا شخص شما از سوی رهبری ایران اختیار انجام آن را دارید؟»، تصریح کرد: بله، قطعا. اختیار این کار به من داده شده است. اگر شما از من درباره مذاکراتی که با آقای ویتکاف (مذاکرهکننده ارشد آمریکایی) انجام دادیم بپرسید، خواهم گفت که امکان حصول توافق وجود داشت. من بارها و به طور کاملا شفاف به آقای ویتکاف گفتم که اگر هدف از این مذاکرات دستیابی به توافقی باشد که ایران در آن متعهد میشود به سلاح هستهای دست پیدا نمیکند، چنین توافقی در دسترس است. اما اگر شما میخواهید که ما را از حقوق مسلم و قانونی خود، از جمله غنیسازی اورانیوم محروم کنید، این اتفاق نخواهد افتاد.
به طرفهای مقابل گفتیم اگر توافق حاصل شود، به سطح پایینتر غنیسازی بازمیگردیم
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در پاسخ به این سؤال که «چرا ایران اورانیوم غنیسازیشده را مانند برخی کشورهای دیگر وارد نمیکند؟ چرا این، بخشی از توافق نباشد که بهجای تولید داخلی، آن را وارد کند؟»، تأکید کرد: چون این یک دستاورد علمی است؛ دستاوردی که خودمان به آن رسیدهایم. چرا باید چیزی را که خودمان میتوانیم تولید کنیم، وارد کنیم؟
او در پاسخ به مجری فاکسنیوز که گفت «زیرا شما غنیسازی را تا درصدهای زیاد، بالا میبرید؛ مثلا ۹۰ درصد یا ۶۰ درصد، در حالی که باید در حد ۳.۵ درصد باشد»، خاطرنشان کرد: نه، نه، ما هرگز به ۹۰ درصد نمیرویم. ما متعهد هستیم که برای تولید سوخت نیروگاههای هستهای زیر ۵ درصد بمانیم. ما همچنین تا ۲۰ درصد غنیسازی میکنیم، چون یک رآکتور تحقیقاتی در تهران داریم به نام «راکتور تحقیقاتی تهران» یا TRR. ما برای نیازهای خودمان اورانیوم غنیسازی میکنیم.
عراقچی افزود: ما یک بار تا ۶۰ درصد هم رفتیم و آن پس از خرابکاری در تأسیسات هستهایمان بود. و بله، در آن زمان به ۶۰ درصد رسیدیم اما در جریان مذاکرات به طرفهای مقابل گفتیم که اگر توافق هستهای حاصل شود، بلافاصله به سطح پایینتر بازخواهیم گشت.
آسیب به تأسیسات هستهای ما جدی بوده است
دیپلمات ارشد ایران در پاسخ به سؤالی درباره میزان آسیب و خسارات واردشده به تأسیسات هستهای ایران در نتیجه تجاوز وحشیانه آمریکا به این تأسیسات، گفت: آسیب جدی بوده است. این تأسیسات به طور جدی آسیب دیدهاند. سازمان انرژی اتمی ایران در حال انجام ارزیابی خود از شدت این صدمات است، اما تا جایی که من میدانم، صدمات واردشده بسیار جدی است.
عراقچی در پاسخ به این سؤال که آیا اکنون ایران به ذخایر اورانیوم غنیشده خود دسترسی دارد، تأکید کرد: هیچ اطلاع دقیقی از این مسئله ندارم. سازمان انرژی اتمی ایران مسئول است و آنها در حال انجام ارزیابیهای خود درباره این هستند که دقیقا چه اتفاقی برای مواد هستهای ایران افتاده و اینکه آسیبهای وارده چه بوده است. ما در آینده نزدیک آژانس بینالمللی انرژی اتمی را از اتفاقی که برای مواد هستهایمان افتاده است مطلع میکنیم. ما همکاری خود را قطع نکردهایم و به همکاری خود ادامه میدهیم اما به یک مدل جدید نیاز داریم؛ چراکه تأسیسات ما آسیب دیده است.
هر درخواستی از سوی آژانس توسط شورای امنیت ملی به دقت بررسی میشود
او در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا ایران اجازه دسترسی بازرسان آژانس اتمی به همه سایتهای خود را خواهد داد، اظهار کرد: بر اساس مدلی که با آژانس اتمی به آن دست خواهیم یافت، این کار امکانپذیر است و مورد به مورد خواهد بود. بنابراین هر درخواستی از سوی آژانس برای دسترسی به تأسیسات یا اعزام بازرس به سایتها باید به دلیل ملاحظات امنیتی و ایمنی از سوی شورای امنیت ملی ما به دقت مورد بررسی قرار گیرد.
وزیر امور خارجه در پاسخ به اینکه «آیا برنامه غنیسازی ایران از سر گرفته شده؟ آیا این برنامه همچنان ادامه دارد یا آسیبها آنقدر شدید بوده که به طور کامل متوقف شده است؟»، گفت: فرایند غنیسازی اورانیوم در حال حاضر متوقف شده؛ چراکه خسارتها [به تأسیسات هستهای] بسیار شدید بوده است.
سیدعباس عراقچی در عین حال تأکید کرد: اما قطعا ما نمیتوانیم از غنیسازیمان صرفنظر کنیم، چون این دستاورد دانشمندان ماست و اکنون فراتر از آن بوده و این مسئله به غرور ملی تبدیل شده است. غنیسازی برای ما بسیار ارزشمند است. با این حال ما آماده انجام مذاکره هستیم تا تضمین دهیم که فعالیتهای غنیسازیمان برای اهداف صلحآمیز است. ما بر سر چیزی که اکنون به غرور ملی برای مردم ایران تبدیل شده است مذاکره نمیکنیم. به طور قطع ما برای حصول یک راهحل مذاکره شده برای آن آماده هستم.
او در پاسخ به این سؤال که پس چرا ایران تأسیسات خود را در عمق نیممایلی زیر یک کوه مستقر کرده تا از آن محافظت شود؟ تأکید کرد: به دلیل تهدیدات و فشارهای مستمر که از سوی رژیم اسرائیل و ایالات متحده در گذشته وجود داشته، ما راهی جز محافظت از تأسیسات، مواد هستهای و دانشمندان خود نداشتیم.
بیایید راهحلی مبتنی بر مذاکره برای برنامه هستهای ایران پیدا کنیم
او همچنین درباره اینکه «رئیسجمهور ترامپ گفته است که اگر ایران تلاش کند برنامه غنیسازی خود را بازسازی کند، در حملات بیشتر تردید نخواهد کرد. پاسخ شما به رئیسجمهور ترامپ چیست؟» خاطرنشان کرد: پیام من به ایالات متحده این است که بیایید راهحلی مبتنی بر مذاکره برای برنامه هستهای ایران پیدا کنیم. ما در گذشته، در سال ۲۰۱۵، پس از دوسالو نیم مذاکره این کار را انجام دادیم که من خود در آن یک مذاکرهکننده بودم. ما به این راهحل دست یافتیم، برنامه جامع اقدام مشترک (برجام). شاید دولت فعلی آمریکا از آن خوشش نیاید اما ما میتوانیم به توافقی مشابه و توافقی بهتر از آن دست پیدا کنیم.
دیپلمات ارشد ایران افزود: اکنون به اثبات رسیده است که هیچگونه راهحل نظامی برای برنامه هستهای ایران وجود ندارد. بله، تأسیسات هستهای ما بهشدت آسیب دیدهاند، تخریب شدهاند اما فناوری آن همچنان وجود دارد. دانش هستهای ما از بیرون وارد نشده است که با بمباران از بین برود. این دستاورد دانشمندان هستهای ماست. فناوری آن وجود دارد، دانشمندان ما وجود دارند، افرادی که این تأسیسات را اداره میکردند، وجود دارند.
ظرفیت موشکی ما به قوت خود باقی است
وزیر امور خارجه ایران همچنین در پاسخ به سؤالی درباره وضعیت کنونی برنامه موشکی ایران، بهویژه با توجه به اینکه موشکهای زیادی در حملات به اسرائیل استفاده کرده است، اظهار کرد: من فکر میکنم که ما در وضعیت خوبی هستیم. ظرفیت موشکی ما به قوت خود باقی است. ما میدانیم که موشکهای ما قابل اعتمادترین ابزار دفاعیمان هستند، بنابراین به برنامه موشکی خود ادامه میدهیم. درحالحاضر نیز وضعیت موشکی ما بسیار خوب است. ما برای دفاع از خود موشکهای کافی در اختیار داریم.
وضعیت کلی ایران در شرایط باثباتی قرار دارد و قوی است
او در ادامه این گفتوگو در پاسخ به سؤال مجری برنامه درباره وضعیت سلامتی رهبر انقلاب اسلامی خاطرنشان کرد: من امروز با ایشان ملاقات داشتم و حالشان خوب است. وضعیت سلامتیشان بسیار خوب است و من بر این باورم که وضعیت کلی ایران در شرایط باثباتی قرار دارد و قوی است.
ما هرگز نگفتهایم کسی را ترور میکنیم
سیدعباس عراقچی در پاسخ به این سؤال که آیا ایران درحالحاضر تلاش میکند تا «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه پیشین، «جان بولتون» مشاور سابق امنیت ملی و دیگر مقامات دولت اول ترامپ را به دلیل شهادت سردار قاسم سلیمانی ترور کند؟ بیان کرد: خیر، ما هرگز چنین چیزی نگفتهایم. شاید برخی افراد در اینجا و آنجا حرفهایی در این زمینه زده باشند، اما این هرگز موضع رسمی ایران نبوده است.
او درباره شعار «مرگ بر آمریکا» که به گفته مجری فاکسنیوز به معنای «مرگ بر ترامپ» است و همچنین یک کارزار تأمین مالی جمعی ایرانی که با عنوان «عهد خون» شناخته میشود و جایزه ۴۰ میلیوندلاری برای سر ترامپ جمعآوری کرده است و بههمیندلیل رئیسجمهور ترامپ آن را بهعنوان تهدید ترور ارزیابی میکند، توضیح داد: فکر میکنم همه اینها تبلیغات است. همیشه گفتهایم -و این سخن بارها از سوی رهبر و دیگر مقامات رسمی ما نیز تکرار شده- که شعار «مرگ بر آمریکا» درواقع اشاره به سیاستهای ایالات متحده دارد، نه به مردم این کشور. ممکن است برخی اشخاص یا گروههای تندرو، چه در داخل و چه در خارج از ایران، اظهارات افراطی مانند آنچه شما اشاره کردید، مطرح کنند اما این هرگز سیاست رسمی جمهوری اسلامی نبوده، نیست و نخواهد بود. ما سیاستی برای ترور هیچ فردی در خارج از کشور نداریم، چه رسد به رئیسجمهور کشور دیگر.
نگفتهایم که باید اسرائیل را از روی نقشه محو کنیم
او در پاسخ به سؤال ادعایی فاکسنیوز مبنی بر اینکه ایران به گروههای مورد حمایت خود در منطقه، شامل حزبالله لبنان، حماس و انصارالله یمن سلاح میدهد و از آنها حمایت میکند که عملکردشان منجر به مرگ افراد میشود، تصریح کرد: من نمیخواهم مقایسه کنم اما این چیزی که میگویید، دقیقا همان کاری است که رژیم اسرائیل و آمریکاییها انجام میدهند، ایالات متحده با تمام توان خود و تمام سلاحهایی که دارد، با تسلیحات پیشرفته از اسرائیل حمایت میکند تا انسانها را در فلسطین، در غزه و کرانه باختری، در لبنان، در سوریه و اکنون در ایران و یمن بکشد. عراقچی ادامه داد: ما بر این باوریم که این گروهها، یعنی حماس، حزبالله و انصارالله، اجازه دهید آنها را جنگجویان آزادی بنامم، تنها برای یک دلیل درست میجنگند و ما همیشه به لحاظ سیاسی از آنها حمایت کردهایم، زیرا معتقدیم برای دلیلی کاملا مشروع مبارزه میکنند. او درباره شعار این گروهها برای حذف اسرائیل از روی نقشه گفت: ما نگفتهایم و اگر آنها چنین چیزی میگویند، به خودشان مربوط است. آنها برای سرزمینشان میجنگند، بنابراین ممکن است هر چیزی بگویند. این هرگز سیاست ایران نبوده است و نگفتهایم که باید اسرائیل را از روی نقشه محو کنیم.
غنیسازی متوقف شده اما کنار گذاشته نخواهد شد
او در ادامه این گفتوگو بار دیگر درباره خواستههای ایران در مذاکره با طرف آمریکایی تأکید کرد که «توافق قابل دستیابی است اما اگر هدف از مذاکره جلوگیری از بهرهمندی ایران از حقوق مسلم خود، ازجمله غنیسازی اورانیوم باشد، مشکل خواهیم داشت. غنیسازی درحالحاضر، در نتیجه حملات اخیر به تأسیسات هستهایمان متوقف شده است اما هر توافقی بر سر برنامه هستهای کشور باید شامل غنیسازی اورانیوم در آینده باشد، چراکه این حق ماست و از آن دست برنمیداریم».
عراقچی در پاسخ به این سؤال که آیا توافق جدید میتواند شامل برنامه موشکی ایران باشد؟ تأکید کرد: خیر، همانطورکه گفتم موشکهای ما قابل اتکاترین ابزار دفاعی ماست. آنها ابزار ما برای دفاع هستند و چگونه میتوانیم توان دفاعی خود را کنار بگذاریم. کدام کشوری چنین توافقی را میپذیرد. ما هرگز از آن دست نمیکشیم. ما هرگز خود را خلع سلاح نمیکنیم اما به شما میگویم که موشکهای ما ماهیت دفاعی دارند و برای بازدارندگی هستند، بههیچعنوان برای حمله نیستند. من همچنین به شما اطمینان میدهم که موشکهای ما هرگز مسلح به کلاهک هستهای نخواهند بود.
او بار دیگر درباره احتمال گفتوگوی مستقیم میان تهران و واشنگتن تأکید کرد که درحالحاضر چنین چیزی ممکن نیست اما شاید در آینده اتفاق بیفتد.