به گزارش آرانیوز از رشت، واقعه عاشورا در سال 61 هجری قمری نه‌تنها یکی از بزرگ‌ترین رخدادهای تاریخ اسلام است، بلکه نمادی از ایستادگی، عدالت‌خواهی و مبارزه با ظلم محسوب می‌شود، این واقعه، با شهادت امام حسین (ع) و یارانش در سرزمین کربلا، به الگویی جاودانه برای مسلمانان و آزادگان جهان تبدیل شد.
در دل تاریخ خون‌بار عاشورا، نام‌هایی می‌درخشند که نه‌تنها از تبار عرب، بلکه از سرزمین‌های دورتر، از کوهستان‌های شمال ایران برخاسته‌اند، در میان یاران وفادار امام حسین (ع) در دشت نینوا، نام‌هایی می‌درخشند که شاید کمتر در روایت‌های عمومی شنیده شده‌اند، اما حضورشان گواهی بر گستره‌ی جغرافیایی و فرهنگی نهضت عاشورا و نفوذ پیام آن در اقوام مختلف سرزمین‌های اسلامی است.
2 تن از این یاران شهید، قارب بن عبدالله و اسلم دیلمی قزوینی، از تبار دیلمیان و اهل گیلان بوده‌اند؛ مردانی که مسیر طولانی شمال ایران تا سرزمین عراق را در طلب حق پیمودند و سرانجام در ظهر عاشورا به فیض شهادت نائل آمدند.
قارب بن عبدالله دیلمی؛ غلامی آزاداندیش در سپاه حق
قارب، فرزند عبدالله، از مردم دیلم و در منابع تاریخی با عنوان «مولی الحسین (ع)» یا غلام آزادشده‌ی امام حسین (ع) یاد شده است، وی از همان ابتدا در مدینه همراه امام بود و پس از حرکت کاروان حسینی به سمت کوفه، همراه آنان شد، منابع چون «تنقیح المقال» و «ابصارالعین» او را از غلامان نیک‌سیرت و یاران باوفای امام معرفی کرده‌اند.
در روز عاشورا، قارب بن عبدالله پس از شهادت جمعی از یاران، با شجاعتی کم‌نظیر به میدان رفت، گفته‌اند که رجز می‌خواند:
«إنّی غلامٌ للحسینِ بن علی، نحن و ربّ البیت أولی بالنّبی» (من غلام حسین بن علی‌ام، سوگند به پروردگار کعبه که ما سزاوارتر به پیامبریم.)
قارب بن عبدالله در روز عاشورا، در صحنه نبرد، شجاعانه جنگید و تا آخرین لحظه در کنار امام حسین (ع) باقی ماند، وی در این جنگ نابرابر به شهادت رسید و نامش در زمره شهدای کربلا ثبت شد.
اسلم دیلمی قزوینی؛ موذن سپاه حسین (ع) از شمال ایران
اسلم دیلمی، که در منابع با لقب «قزوینی» نیز شناخته می‌شود، از مردم دیلم و اهل قزوین یا گیلان بوده است، برخی منابع مانند کتاب «دانشنامه امام حسین (ع)» و «الطبری» وی را با نام «اسلم بن عمرو» نیز ثبت کرده‌اند، اسلم در روز عاشورا، مسئولیت اذان‌گویی را در سپاه امام برعهده داشت و صدایش پیش از ظهر عاشورا در دشت نینوا طنین انداخت.
اسلم دیلمی پس از اذان ظهر، در حالی که امام حسین (ع) آماده اقامه نماز جماعت می‌شد، شمشیر به دست گرفت و به دفاع از امام پرداخت. در روایتی آمده است که پس از آنکه بدنش پُر از زخم شد، در حال جان دادن، نام امام حسین (ع) را صدا می‌زد و آخرین کلماتش با یاد مولایش همراه بود. امام (ع) خود را به بالینش رساند و فرمود:
«اللهم اجعل اسلما من أهل الجنة» (خدایا! اسلم را از اهل بهشت قرار ده.)
این دعا، مهر تأییدی ابدی بر وفاداری مردی بود که از دیلم، سرزمینی سبز در شمال ایران، تا کربلا، خاکی سرخ از خون مظلومان، پیمود تا در رکاب حجت خدا جان دهد.
دیلم، خطه یاران مخلص اهل‌بیت (ع)
حضور قارب و اسلم در سپاه امام حسین (ع) نشان‌دهنده عمق ارادت مردم دیلم و گیلان به اهل‌بیت پیامبر (ص) در سده‌های نخستین اسلامی است، دیلمیان که بعدها در قرن چهارم هجری دولت آل‌بویه را پایه‌گذاری کردند و در ترویج تشیع نقش بسزایی داشتند، ریشه‌هایی از این ارادت را در عاشورا به نمایش گذاشتند.
از همین رو، نام این 2 شهید دیلمی‌تبار نه فقط در تاریخ کربلا، بلکه در حافظه‌ی تاریخی مردم گیلان نیز می‌درخشد، نام‌هایی که یادآور حقیقتی‌اند: نهضت امام حسین (ع)، نه تنها یک قیام عربی، بلکه فریادی انسانی و جهانی بود که در دل کوه‌های دیلم نیز شنیده شد.
