امشب، آسمان ایران میزبان پدیدهای تماشایی و نادر است؛ ماهگرفتگی کامل، که در اصطلاح علمی «خسوف کلی» نامیده میشود، زمانی رخ میدهد که زمین دقیقاً میان خورشید و ماه قرار میگیرد و سایه آن، بهطور کامل سطح ماه را میپوشاند. اما برخلاف تصور اولیه، ماه در این حالت ناپدید نمیشود، بلکه به رنگی سرخ و درخشان درمیآید؛ پدیدهای که آن را «ماه خونین» مینامند. دلیل این رنگ غیرمعمول، شکست نور خورشید در جو زمین است.
جو زمین همچون یک منشور عظیم، نورهای آبی و سبز را پراکنده میکند و تنها نورهای سرخ و نارنجی از آن عبور میکنند. همین نور سرخ است که به سطح ماه میرسد و آن را به رنگ آتشین درمیآورد. این بازی نور و سایه، نهتنها زیبا، بلکه نمونهای شفاف از دقت ریاضی در حرکات مداری زمین و ماه است؛ حرکاتی که با دقت ساعتمانند، قرنهاست در حال تکرارند.
خسوف کامل 16 شهریور 1404 از ساعت 18:58 آغاز میشود و اوج آن در ساعت 21:44 خواهد بود. این پدیده در سراسر ایران و بسیاری از کشورهای همعرض، با چشم غیرمسلح قابل مشاهده است و بدون نیاز به تلسکوپ یا ابزار خاص، میتوان شاهد یکی از دقیقترین نمایشهای طبیعت بود. آنچه این خسوف را متفاوت میکند، رنگ خاص ماه در هنگام گرفت کامل است که از نظر علمی به عنوان معیاری برای سنجش میزان گردوغبار یا آلودگی در جو زمین نیز قابل تحلیل است. این رویداد نهتنها برای ستارهشناسان، بلکه برای هر بیننده آسمان، یادآور پیوستگی انسان با کیهان و نظمی است که در پس هر شب پرستاره نهفته است.
ماهگرفتگی کامل، از جمله آن لحظاتی است که علم و زیبایی، همزمان در آسمان جاری میشوند؛ بینیاز از ابزار، تنها کافی است چشم به آسمان بدوزیم.