پزشکیان: برای آموزش موثر باید از فضاهای آموزشی، ورزشی و فرهنگی به صورت هم‌افزا بهره گرفت
مسعود پزشکیان صبح امروز شنبه ۲۲ شهریور ۱۴۰۴، در جلسه پیگیری تحول در نظام آموزشی کشور، با تأکید بر ضرورت طراحی جامع در مدارس، گفت: مدارس نباید تنها به فضایی با چهار، پنج یا شش کلاس محدود باشند، بلکه باید با نگاهی جامع طراحی شوند تا انتظار ما از اثربخشی آن‌ها محقق شود.
وی با اشاره به اهمیت هم‌افزایی در ساختار مدارس، تصریح کرد: مجموعه آموزشی باید مانند یک موجود زنده عمل کند؛ همان‌گونه که سر، گردن، دست و پا در هماهنگی کامل با یکدیگر کار می‌کنند، اجزای نظام آموزشی نیز باید پیوستگی و هماهنگی ساختاری داشته باشند و این امر در مدارس جامع قابل تحقق است. مدارس جامع از این جهت مزیت دارند که می‌توانند متناسب با توسعه جمعیتی، دسترسی عادلانه آموزشی را فراهم کنند.
رئیس‌جمهور با تأکید بر لزوم بازنگری در رویکردهای فعلی در نظام آموزشی، افزود: نخستین گام، شناخت موقعیت کنونی خود و وضعیت جهان است. باید بدانیم که دنیا اکنون در چه نقطه‌ای قرار دارد، ما کجا هستیم و چگونه می‌توانیم به جایگاهی برسیم که باید در آن قرار داشته باشیم.
پزشکیان خاطرنشان کرد: متأسفانه تاکنون بسیاری از تصمیمات بر اساس الگوهای فکری بدون مبنا اتخاذ شده‌اند. در عموم موارد، تعریف معلم به‌صورت فردی بی‌معناست و لازم است برای آموزش مؤثر از فضاهای آموزشی، ورزشی، کتابخانه‌ها و امکانات کار تیمی به‌صورت هم‌افزا بهره گرفت.
وی با بیان اینکه مدیران آموزشی ما به این شیوه تفکر نپرداخته‌اند، تصریح کرد: مسئولیت این تحول بر دوش وزارت آموزش و پرورش است. گام نخست این است که بدانیم در چه نقطه‌ای ایستاده‌ایم و بر اساس آن، برای پیشرفت برنامه‌ریزی کنیم، تا از پیشرفت‌های جهانی در این زمینه عقب نمانیم. نباید زمان را از دست داد و تنها به دوران مسئولیت خود فکر کرد. دنیا با سرعت در حال حرکت است و اگر ما متوقف شویم، عقب می‌مانیم. ساختن دو کلاس، پاسخگوی نیازهای امروز جامعه نیست و باید رویکردهای جامع‌تری اتخاذ شود.
رئیس‌جمهور افزود: تغییر یا اصلاح کاربری و یا آزمودن روش‌های جدید در بهره‌برداری از فضاهای آموزشی باید مدنظر قرار گیرد. در برخی موارد ممکن است ساخت اماکن جدید راهکار مناسب‌تری باشد، اما آنچه اهمیت دارد، تعیین دقیق نقطه ایده‌آل و ترسیم مسیر رسیدن به آن است.
پزشکیان با تأکید بر لزوم گنجاندن آموزش و پرورش در طراحی توسعه شهری، گفت: در طراحی توسعه شهرها باید به‌صورت مشخص فضاهایی برای آموزش و پرورش در نظر گرفته شود. اگرچه زمان محدود است، اما نمی‌توان از کنار این موضوعات مهم گذشت و لازم است هم برای شرایط موجود و هم برای رسیدن به نقطه ایده‌آل برنامه‌ریزی شود.
وی با اشاره به ضرورت هم‌افزایی میان مسئولان محلی آموزش افزود: در هر شهرستان، مدیرکل آموزش و پرورش و مدیرکل نوسازی مدارس باید به‌صورت مشترک یک طرح تهیه کنند. این دو نباید از یکدیگر جدا باشند، بلکه باید در ساختار و عمل کاملاً ادغام شوند و با مشارکت هم طرح‌ریزی کنند.
رئیس‌جمهور با بیان اینکه برای تجهیز مراکز آموزشی، مقدمات و ساختار آن باید در نظر گرفته شود، بیان کرد: اگر ۱۶ میلیون دانش‌آموز داریم، باید بتوانیم برای معلمان، زیرساخت‌های دیجیتال، تولید محتوا و سایر نیازهای آموزشی، بودجه مناسب داشته باشیم؛ این هزینه‌ها باید متناسب با توان اقتصادی خانواده‌ها یا دهک‌های درآمدی تنظیم شود.
پزشکیان اظهار کرد: ساختار ذهنی انسان‌ها در اختیار نظام آموزشی است؛ می‌توان مردم را به سمت تولیدات بی‌هدف و مونتاژ سوق داد یا آن‌ها را با فناوری آشنا کرد و به سوی تولیدات هدفمند و نوآورانه سوق داد. این ما هستیم که باید پیش‌رو باشیم و مسیر صحیح را به جامعه نشان دهیم؛ آنچه تصور می‌کنیم و برای آن برنامه می‌ریزیم، همان چیزی خواهد بود که به آن دست می‌یابیم.
وی با تأکید بر اهمیت نقش زیرساخت‌های الکترونیکی در زمینه آموزش، خاطرنشان کرد: تقویت زیرساخت‌های الکترونیکی در مراکز آموزشی ضروری است تا کشور از آموزش‌های آنلاین محروم نماند؛ تجهیز مستقیم مدارس به لوازم الکترونیکی باید در اولویت قرار گیرد. در مراحل بعدی، باید تجهیزاتی مانند وایت‌برد هوشمند، مانیتورهای هوشمند و ابزارهای مشابه متناسب با شرایط هر مدرسه انتخاب شود. بسیاری از این موارد را می‌توان با مشارکت مردم و بهره‌گیری از ظرفیت مسئولیت اجتماعی پیش برد.
رئیس‌جمهور با اشاره به لزوم ارتقای شبکه «شاد» خاطرنشان کرد: شبکه شاد باید تقویت شود و زیرساخت‌های ارتباطی و شبکه‌ای مورد نیاز آموزش و پرورش به‌صورت گسترده توسعه یابد. استفاده از ظرفیت تمام مدارس در فرایند آموزش دانش‌آموزان می‌تواند نقشی مهم و سازنده در ارتقای کیفی آموزش ایفا کند.
پزشکیان در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اقدامات انجام‌شده در سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور و هنرستان‌ها، تأکید کرد: آموزش برای کار کردن، تقویت تعامل، کار تیمی و ارتقای مهارت‌ها باید جزو اولویت‌های نظام آموزشی قرار گیرد. دانش‌آموزان باید این مهارت‌ها را فرا بگیرند و آموزش‌ها متناسب با کشش بازار کار، نوع خدمت و تنوع شغلی طراحی شود.
وی با بیان اینکه شناخت تولید، میزان تولید، کیفیت و محل عرضه از ارکان آموزش فنی و حرفه‌ای است، اظهار کرد: تناسب آموزش نیروها با نیازهای واقعی بازار باید رعایت شود و باید برای مسیر ادامه فعالیت شغلی پس از آموزش برنامه داشته باشیم. امروز در بسیاری از رشته‌ها مانند حقوق و مهندسی با مازاد فارغ‌التحصیلان مواجه هستیم؛ یکی از دلایل آن رکود و دیگری نبود تناسب میان آموزش و نیاز بازار است.
رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: ابتدا باید نسبت به آنچه در اختیار داریم دقت و سپس برای ارتقای آن برنامه‌ریزی کنیم. باید بدانیم که دنیا اکنون در چه جایگاهی ایستاده و ما در چه نقطه‌ای هستیم و آنگاه مسیر اصلاح را پیگیری کنیم.
پزشکیان با اشاره به لزوم احیای مشوق‌ها و مقررات برای هنرستان‌ها همانند آموزش‌های رسمی، گفت: در کشورهای پیشرفته، بیشترین فکر و سرمایه‌گذاری در بخش آموزش انجام می‌شود. آموزش باید با نیاز بازار هماهنگ باشد و پس از آن مقررات، مشوق‌ها و سازوکارهای حمایتی تدوین شود.
وی در پایان با تأکید بر مسئولیت نظام آموزشی در پرورش نسلی توانمند، گفت: باید این باور شکل گیرد که فرزندان این کشور شایسته بهترین و باکیفیت‌ترین آموزش‌ها هستند تا بتوانند به برترین نیروهای متخصص تبدیل شوند و نسبت به کشور و نظام متعهد باقی بمانند، نه اینکه آرزوهای خود را در ترک وطن جست‌وجو کنند. باید با نقش تربیتی درست، روحیه مسئولیت‌پذیری را در آن‌ها ایجاد کرد و استانداردهای آموزشی را در بالاترین سطح برای سراسر کشور تعریف نمود.
در این جلسه، رئیس دفتر رئیس جمهور، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و وزیر آموزش و پرورش نیز حضور داشتند و گزارش‌هایی از سوی وزیر آموزش و پرورش و وزیر کار درباره اقدامات انجام‌شده در زمینه تحول در نظام آموزشی ارائه شد.
