برخی معتقدند تاریخ ۱۹ اکتبر را باید زیر نظر گرفت، زمانی که دو قدیس ونزوئلایی قرار است تقدیس شوند. عدهای دیگر فکر میکنند فرمان اصلی درست پیش از کریسمس صادر خواهد شد. پوسترها و گرافیتیهایی با شعار «دارد اتفاق میافتد!» برخی را متقاعد کردهاند که نیروهای ویژۀ آمریکا (کلاه سبزها) همین حالا در موقعیت خود مستقر شدهاند
چرخ شایعات ونزوئلا پر از گمانهزنی در این باره است که شاید آمریکا بهزودی عملیاتی نظامی برای سرنگونی رئیسجمهور غیرمنتخب کشور، نیکلاس مادورو، آغاز کند. بیشتر این گمانهزنیها را خود دولت آمریکا دامن زده است. در هفتههای اخیر، مقامات آمریکایی با اصرار گفتهاند مادورو، که سال گذشته در انتخابات تقلب کرد، رهبری کاملاً نامشروع است، «تروریست مواد مخدر» و «فراری از عدالت آمریکا». آنها ادعا میکنند او در رأس یک سازمان قاچاق مواد مخدر قرار دارد ــاتهاماتی که مادورو همگی را رد میکند. در ماه اوت، وزارت دادگستری پاداش اطلاعات منجر به دستگیری او را دو برابر کرد و به ۵۰ میلیون دلار رساند.
نیروی نظامی نیرومندی از آمریکا در کارائیب جمع شده است. این ناوگان، شامل ناوهای جنگی و جنگندههای اف-۳۵، ظاهراً برای مقابله با قاچاق مواد مخدر مستقر شده است. این نیروها تاکنون دستکم پنج قایق مظنون به قاچاق را هدف قرار داده و غرق کردهاند و ۲۷ نفر را کشتهاند. اما بسیاری باور دارند که هدف نهایی، شخص مادورو است. در ۱۵ اکتبر، سه بمبافکن بی-۵۲ آمریکا در فاصلۀ کمتر از 250 کیلومتری پایتخت، کاراکاس، پرواز کردند. تقریباً همزمان، پروازی که حامل اخراجشدگان از آمریکا بود، از فرود در ونزوئلا منع شد. همان روز، دونالد ترامپ اعلام کرد که دستور عملیات «مخفیانه» سیا را صادر کرده است. وقتی از او پرسیدند آیا سیا اختیار «از میان برداشتن مادورو» را دارد، پاسخ داد: «سؤال مضحکی نیست، ولی آیا برای من مضحک نیست که به آن پاسخ بدهم؟»
رژیم که در ابتدا حضور ناوها و هواپیماها در نزدیکی کشور را نوعی نمایش میدانست، حالا نگران شده است. در ۶ اکتبر، نیویورک تایمز گزارش داد که مادورو تلاش کرده با تحریک غریزۀ معاملهگر ترامپ، در ازای برقراری روابط حسنه سهم بزرگی از نفت و سایر منابع معدنی ونزوئلا را به دولت آمریکا پیشنهاد دهد. این پیشنهاد ظاهراً با شکست روبهرو شده، زیرا همان روز ترامپ به فرستادۀ ویژه خود در امور ونزوئلا، ریچارد گرنل، دستور داد همۀ تماسها با کاراکاس را قطع کند.
از آن زمان، در فرودگاه نظامی پایتخت و در امتداد سواحل کارائیب پرتابگرهای موشک نصب شدهاند. مادورو در معدود حضورهای عمومیاش خود را با مردم عادی احاطه میکند، شاید به این امید که این کار از حمله پهپادی جلوگیری کند. برنامههای تلویزیونیاش دیگر مانند گذشته در کاخ میرافلورس ضبط نمیشوند، بلکه در هتلهای مختلف برگزار میشوند. فیل گانسون از اندیشکدۀ گروه بحران بینالمللی میگوید: «او بهوضوح از غیرنظامیان به عنوان سپر انسانی استفاده میکند.»
در ۷ اکتبر، ونزوئلا با ادعای ترس از «حملۀ مسلحانه در زمانی بسیار کوتاه» خواهان جلسۀ اضطراری شورای امنیت سازمان ملل برای گفتوگو دربارۀ این بحران شد، درخواستی که پذیرفته شد. اما زمانبندی جلسه برای مادورو بد بود: تنها چند ساعت پیش از آن، رهبر اپوزیسیون، ماریا کورینا ماچادو، که از زمان اثبات تقلب در انتخابات ژوئیۀ سال گذشته در خفا بهسر میبردــ برندۀ جایزۀ صلح نوبل شده بود. نمایندگان غربی در شورای امنیت از فرصت استفاده کردند تا به ماچادو تبریک بگویند، در حالی که نمایندۀ عبوس ونزوئلا، ساموئل مونکادا، ناچار بود گوش دهد.
سال گذشته، ماچادو، نمایندۀ پیشین مجلس که رژیم او را از نامزدی در انتخابات منع کرده بود، مغز متفکر کمپین نامزد نیابتی خود، سفیر پیشین ونزوئلا، ادموندو گونزالس، بود. میلیونها نفر که در غیر این صورت به او رأی میدادند، به گونزالس رأی دادند. او همچنین سامانهای ایجاد کرد که هزاران داوطلب از تقریباً همۀ حوزههای رأیگیری کشور، رسیدهای کاغذی رأیگیری را در روز انتخابات جمعآوری کردند. این اسناد نشان داد که گونزالس در واقع پیروز شده بود. یک دانشجوی روانشناسی در کاراکاس میگوید: «مادورو و باندش به ما خیانت کردند و نباید فراموش کنیم. آنها رأی ما را دزدیدند. هرچه سرشان بیاید، حقشان است.»
به نظر میرسد ترامپ هنوز تصمیم نگرفته «هر چه سرشان بیاید» دقیقاً چیست. در ۵ اکتبر، او از اینکه دیگر قایقی برای حمله پیدا نمیکند، ابراز ناامیدی کرد (ناوگانش در ۱۴ اکتبر یکی دیگر را نابود کرد) و گفت دولتش «باید روی زمین دنبالشان باشد.»
این گفته میتواند نشانهای از حملهای محدود باشد، شاید به یک پایگاه مظنون به قاچاق مواد در نقطهای دورافتاده از ونزوئلا. مادورو هشدار داده است که چنین اقدامی موجب اعلام وضعیت اضطراری شدیدتری خواهد شد، که میتواند شامل بازداشت فعالان اپوزیسیون بیشتری باشد. صدها نفرشان هماکنون در زندان هستند.
ماچادو از مخفیگاه خود به هوادارانش اطمینان داده که پایان حکومت مادورو نزدیک است. او در ۱۲ اکتبر به وبسایت خبری فری پرس گفت: «هیچ شکی ندارم که مادورو خواهد رفت. شکافها و ترکهای درون رژیم روزبهروز بزرگتر و بیشتر میشوند.»
رژیمی متفرق با پشتیبانی نظامی متزلزل بهترین امید اپوزیسیون است. اما شواهد اندکی وجود دارد که حقیقتاً چنین باشد. یکی از دیپلماتهای حاضر در کاراکاس میگوید: «این کشور مانند یک مافیا اداره میشود؛ مافیایی که در حفظ بقای خود بهندرت اشتباه میکند.» سالهاست که هرگونه نارضایتی در ردههای پایین ارتش به سرعت توسط نیروهای ضداطلاعاتی سرکوب شده است.
بیشتر بخوانید
نقشه متفاوت ترامپ برای تغییر رژیم؛ سقوط مادورو نزدیک است؟
اکوایران: در دوره دوم ریاستجمهوریاش، ترامپ رویکرد متفاوتی در قبال مادورو اتخاذ کرده است و پیامش، برخلاف همیشه، کمتر مستقیم است. هرچند ترامپ همچنان میگوید مادورو رهبری نامشروع است، اما اینبار اعلام کرده: «ما در مورد تغییر رژیم در کاراکاس صحبت نمیکنیم.»
اما اگر ماچادو درست بگوید و رژیم در آستانۀ فروپاشی باشد، بعد چه؟ او میگوید در پی آن، دوران نوزایی، فرصت سرمایهگذاری تریلیوندلاری و بازگشت تاریخی مهاجرانی خواهد بود که زیر سایۀ فقر مادورو کشور را ترک کردند. حامیانش سخن از جنگ داخلی را پوچ میدانند و میگویند انتخابات نشان داد که ملت یکصداست.
گانسون و دیگر تحلیلگران هشدار میدهند که باید محتاط بود. آنهایی که بیش از همه به وضع موجود وابستهاند و ممکن است در برابر تغییر مقاومت کنند، کمشمار اما خطرناکند: گروههای شبهنظامی، باندهای مواد مخدر، و شورشیان مسلح کلمبیایی. گانسون میگوید تاریخ هشدار میدهد که «برای ایجاد وحشت، به آدمهای زیادی نیاز نیست.»